De Mexicaanse griep is een zeer besmettelijk virus die de luchtwegen infecteert en welke heerste in 2009 en direct erna. Dat is toch niet zo lang geleden. Dit virus groeide uit tot een pandemie; ofwel een epidemie welke wereldwijd uitgroeide.
De eerste melding van dit virus kwam uit Californië. Dit influenzavirus is een griepvirus en leek op een virus dat ook bij varkens voorkomt. Vandaar ook de naam ‘varkensgriep' of ‘varkensvirus’. Elders mag ik lezen dat het Mexicaanse virus een combinatie zou zijn van meerdere virussen; varkens-, vogel- en menselijke virussen.
Gelijk met de melding uit Californië kwamen er ook berichten uit Mexico over forse toenamen van pneumonieën; ontstekingen aan de longen onder jonge mensen.
Bij een driejarig kind dat op 27 april 2009 met zijn ouders uit Mexico was teruggekeerd van een familiefeestje, werd het virus vastgesteld. De eerste vindplaats van het virus was dus in Mexico. Daarom de naam Mexicaanse griep. Die naam bleef lang, en eigenlijk nog steeds, internationaal in omloop. Maar in deze tijd gebruikt men liever de naam H1N1-virus. Want?
De twee namen, varkens- en Mexicaanse griep lagen niet lekker. Het leverde imagoschade op voor het varkensvlees en de geloofsovertuiging. Dat de griep uit Mexico kwam wilde men ook liever niet horen.
De WHO (Wereld Gezondheid Organisatie) en Europa, inclusief Nederland, kwamen uit op de naam ‘Influenza A (H1N1). Vroeger, misschien is voorheen beter, gebruikte men voor griep het woord ‘influenza’
Nederland zou in 2009 massaal zijn ingeënt tegen de Mexicaanse griep. Misschien gek, maar schrijver kan zich daar helemaal niets van herinneren, zulks terwijl ik altijd geïnteresseerd ben in dit soort onderwerpen. In de ruim tien jaar volgend op de vaccinatiecampagne waarbij tien miljoen mensen zouden zijn geprikt, waren er meer dan tienduizend gevallen van bijwerkingen, waaronder 542 ernstige, moet ik ergens lezen. Er werd toen gebruik gemaakt van een bestaand vaccin. Het gebruikte vaccin gaf minder zekerheid wat betreft veiligheid en eventuele bijwerkingen. Er ontstond meer dan enige paniek in de wereld.
Eind april 2009 kwam de eerste pandemiewaarschuwing van de WHO. In Nederland kwam het virus voor het eerst voor op 30 april 2009. Meerdere groepen werden gevaccineerd zoals risicogroepen, gezondheidswerkers en hun gezinsleden, zwangeren en hun gezinnen en andere risicogebonden groepen.
Voor het jaar 2009 kreeg het H1N1 virus het predicaat ‘mild virus’. Er waren enkele overlijdens te melden. Tot zover viel ‘de schade’ mee.
In 2010 stak het virus weer de kop op. In 2011 werden er in Nederland 476 patiënten in het ziekenhuis opgenomen en telden men 25 overlijdensgevallen. In de derde week van januari 2011 werd er gesproken van een epidemie; hetgeen staat voor ‘een besmettelijke ziekte die zich snel verspreid onder gedeeltes van de bevolking’. Op 25 april geeft de WHO aan dat het griepvirus mogelijk wereldwijd een pandemie is. Op 11 juni schaalt de WHO het virus op naar niveau 6. Er is dan sprake van een pandemie. In grote delen van de wereld sloeg de Mexicaanse griep hard toe. Vergeleken met het huidige coronavirus, ofwel Covid-19, viel het in Nederland allemaal nog best mee. Nou ja, wat heet meevallen?
Wereldwijd stierven er, beredeneerd, tussen de 123.000 en de 203.000 mensen. Nederland telde in totaal 54 overlijdens en 1500 besmettingen.
De Mexicaanse griep wordt tegenwoordig als een gewone griep behandeld. In de jaarlijkse griepprik is vaccin tegen de Mexicaanse griep sinds 2009 opgenomen. Voor mensen die tot de risicogroep behoren is deze vaccinatie kosteloos. Wat heet kosteloos? Overigens zou het mij niet verbazen als er straks ook vaccin tegen het coronavirus in de jaarlijkse prik wordt 'bijgemengd'.
In Nederland krijgen ongeveer 820.000 mensen jaarlijks de ‘gewone’ griep. Normaal overlijden er tussen de 500 en 2000 mensen aan de griep. Bijna alle overlijdensgevallen behoren tot de zogenaamde risicogroep. Negentig procent van de sterfgevallen zijn 65 jaar of ouder. We hebben het dan over de beheersbare griep.
De wereld heeft meer te maken gehad met pandemieën. In de jaren 1950-1960 had de wereld ook te maken met de Aziatische- en de Hongkonggriep. De eerstgenoemde griep was dodelijker dan de Hongkonggriep. 1,1 miljoen mensen overleden eraan. Dat waren toen vooral jongeren onder de 39 jaar.
De Spaanse griep heerste van 1916 tot 1920. Het hoogtepunt was in 1918-1920. De griep ontstond in Amerika, maar wordt de Spaanse genoemd omdat Spanje als eerste melding maakte van het virus. Spanje was op dat moment neutraal in de Eerste Wereldoorlog en kon om die reden het bericht doen uitgaan. Via Amerikaanse oorlogstroepen werd het virus over de rest van de wereld verspreid.
Tussen de 50 en 100 miljoen mensen overleden. In Nederland werd het aantal doden aan de Spaanse griep geschat op 30.000. Over de ‘Spaanse griep’ schreef Brugmanpraat al eerder onder de nummers 287 en 298. Er is niemand meer in Nederland die zich iets kan herinneren over de Spaanse griep.
De Spaanse griep duurde 4 jaar, de Eerste Wereldoorlog vier jaar en de Tweede Wereldoorlog 5 jaar en corona net ruim een jaar. Tegen de Spaanse griep was geen vaccin beschikbaar en hield vanzelf op; waaide of woei gewoon weg zou je kunnen zeggen, maar duurde wel vier jaar.
Het coronavirus ofwel Covid-19 duurt nu dus meer dan een jaar. Zelf had ik twee jaar ingeschat; 2020 en 2021. Maar 2022 komt in mijn denken nog steeds voor. Heb je er dan verstand van? Nee, helemaal niet. Nadat ik het een en ander had gelezen over griepen en virussen ging ik vergelijken. Qua verspreiding van Covid leek de corona op de Spaanse griep. Maar de Spaanse heerste wel 100 jaar geleden. Vanaf die tijd is er op medisch gebied wel het een en ander veranderd. Covid-19 is geen hoax; geen valse virus en al helemaal geen grap.
Hetgeen ik hierboven geschreven heb is een verzameling van aantekeningen uit de verschillende verhalen over griepen en virussen. Ik probeerde er een verhaaltje van te maken. Met dit soort virussen mag je niet de spot drijven. Bereid je voor op de volgende. Zullen we binnen vijf jaar in gedachten houden?
‘s-Hertogenbosch, 30 maart 2021
Piet Brugman van Brugmanpraat
