In het Brabantse Schijndel is sinds 18 november sprake van een legionella uitbraak. Een bacteriële ziekte met longontsteking bij mensen tot gevolg. Toen ik het las gingen mijn gedachten terug naar de jaren zeventig van de vorige eeuw. Het gebeurde in de Verenigde Staten van Amerika. Maar eerst even dit.
Legionella is de naam dat een bacteriegeslacht kreeg nadat in 1976 bleek dat deze een epidemie van longontstekingen veroorzaakte. Het woord legionella is afkomstig van het Engelse woord ‘legionair’ dat veteraan, legioensoldaat of oud-strijder betekent. Daarom wordt legionella ook wel ‘veteranenziekte’ genoemd.
De veteranenziekte brak uit in juli 1976 in Philadelphia (VS). Wat gebeurde daar toen? Oud-strijders krijgen in Amerika altijd veel aandacht. Maar de veteranen zoeken elkaar ook op. Zo hebben zij hun eigen clubs en regelmatige bijeenkomsten. In Philadelphia hielden zij in 1976 hun jaarlijks terugkerende driedaagse conventie van oud-strijders. Een deel van hen overnachtte in een bepaald hotel en daar weer een deel van werd wat dagen na de conventie ziek. Zware longontstekingen. Van de 221 ernstig zieke oud-militairen overleden er 34. Men sprak over een epidemie van longontsteking. Maar niemand wist wat ze mankeerden en waar dit opeens vandaan kwam. In januari 1977, een halfjaar later, werd de legionellabacterie ontdekt. Wat bleek? De bacterie bleek te broeden in de koeltoren van het airconditioneringsysteem van het hotel. Het is net als bij het coronavirus, kleine druppeltjes in de lucht, zogeheten aerosolen, voerden de bacteriën via de airco mee het hotel in. Met de omschreven gevolgen.
De tijd tussen het besmet worden met de legionellabacterie en het ziek worden (de incubatieperiode) is 2 tot 10 of meer dagen. Meestal 5 à 6 dagen. Ben je besmet dan kan directe toediening van de juiste antibiotica de ziekte effectief bestrijden. Je moet dan wel weten wat er aan de hand is.
De legionellabacterie komt voor in water én in grond.
Belangrijk is goed om te weten dat de temperatuur van het water van de kleine druppeltjes, zeg maar de nevel, 20 graden Celsius of hoger moet zijn omdat de legionellabacterie zich dan pas kan vermenigvuldigen.
Waar krijgt de legionellabacterie een kans? Bij het sproeien van water zoals bij douches, fonteinen, hogedrukspuiten, bij bubbelbaden, bij afvalwateringsinstallaties, bij luchtbevochtiging, bij natte koeltorens en industriële processen koelen met water, weinig gebruikte kranen, gieters en plantensproeiers. Maar alleen als het water tussen de 20 en 50 graden is; zeg maar lauw water of warmer. Het geldt ook voor stilstaand en opspattend water. In principe. Blijf ook alert beneden 20 graden. Bijvoorbeeld bij buitendouches.
Koeltoren in Gent. Mogelijke bron voor veteranenziekte. Foto van Google Maps ter informatie.
Daarom: Als u in de zomer twee of drie weken met vakantie gaat, laat dan niet de tuinslang waar nog water in zit buiten in de zon liggen. Haal de tuinslang naar binnen of laat hem voor vertrek leeglopen. En nu ik toch bezig ben, laat dan ook bij terugkeer van een langere vakantie bij echt warm weer de douche eerst vijf minuten op hogere temperatuur doorlopen alvorens te douchen. Doe dat ook met de keukenkraan.
Misschien nog goed om te weten. In 2017 waren er in Nederland 550 besmettingen. Het werkelijke aantal ligt hoger. Niet iedereen wordt doodziek. Dat alleen ‘de sterksten overblijven’ gaat in deze echt op. Sommige mensen hebben griepachtige klachten. Daarvan zegt men dat ze na een paar dagen vanzelf over gaan. Maar? Opletten blijft geboden.
Een grote legionella-uitbraak vond in 1999 plaats op de West-Friese Flora in Bovenkarspel. Er raakten 206 mensen ernstig besmet. Van hen overleden 32 personen. Er was echt sprake van een ramp.
De oorzaak was de bubbelbadenstand van de whirlpoolhandelaren. En ja, in een whirlpool zit warm water. Let op u saeck! Zei eens iemand.
Nog even terug naar Schijndel. Uit voorzorg, lees ik, heeft men de fonteinen in Schijndel uitgezet. Niet verkeerd. Als het water van de fonteinen, koud water is, zal daar het probleem niet gezocht moeten worden. Denk ik. De oorzaak zit binnen of van warm binnen naar buiten.
Heb je verstand van dit onderwerp? Nee, totaal niet. Gewoon belangstelling. Ik moet het hebben van mijn geheugen en van internet. Daar is over dit onderwerp van alles te vinden. Ik maakte er graag gebruik van. Dank daarvoor.
’s-Hertogenbosch. 21 november 2021
Piet Brugman
p.a.brugman@gmail.com
Posted by: |