Provinciale verkiezingen op 15 maart 2023
Op 15 september aanstaande mag iedere stemgemachtigde in elke Provincie van ons land de Staten en het algemeen bestuur van de 21 waterschappen kiezen. Mag! Moet niet. U bent niet verplicht om te stemmen. Er was eens een periode dat iemand verplicht was om zich te melden op het stembureau. Veel mensen noemden dit stemplicht. Stemplicht heeft hier nooit bestaan. Er was opkomstplicht. Je was immers opgeroepen om je te melden op een stembureau. Je overhandigde je oproepkaart aan de voorzitter van het stembureau, je identificeerde je, en je kon weer vertrekken zonder je stem uit te brengen. Immers, er was geen stemplicht. Wilde je niet dat andere mensen je als zodanig herkenden, dan ging je het stemhokje in, vulde niets in, of gaf je een grote rode streep over het stembiljet, of je maakte b.v. drie cirkeltjes rood en je deed het biljet met een staal gezicht in de stembus. Dat was dan een ongeldige stem, maar telde wel mee voor het opkomst percentage.
Er was ook een tijd dat vrouwen niet mochten en dus ook niet konden stemmen. Zij kregen geen uitnodiging en dan wordt het moeilijk om je stem uit te brengen. Vrouwen, vond men toen, hadden geen verstand van politiek en dan kun je ook niet stemmen. Vrouwen hadden maar één recht; het aanrecht.
Hoe zat dat dan met de mannen? Mannen werkten met hun handen. Niet met ‘hun hoofd’. Zij waren werkman, bouwman, fabrieksarbeider, sjouwer of landarbeider. Dus ook dom. Daarom waren er weinig mannen die mochten stemmen. Zij die mochten stemmen hadden wat gestudeerd, hadden een fatsoenlijk inkomen, waren vermogend, hadden een bedrijf of waren van goede komaf. En dan, dacht men, had je verstand van politiek.
Al vanaf 1874 werd er gestreden om een algemeen kiesrecht ingevoerd te krijgen. Vooral voor vrouwen. Zij deden immers helemaal niet mee. De mannen wilden er nog niet aan, Zij, de vrouwen, hebben echt strijd moeten leveren. Dat hebben zij ook gedaan? Zoals ik al schreef vanaf 1874. Met succes. Zeg maar vooral tussen 1918 en 1922 speelde die strijd. Want iemand kan kiezen, maar ook gekozen worden; het actief kiesrecht, het kiezen zelf, en het passief kiesrecht, het recht om gekozen te worden. Want ook dat laatste was niet goed geregeld.
Hoe zit het Anno 2023? Wel, iedere man en vrouw die uitgenodigd wordt om op 15 maart aanstaande deel te nemen aan de Provinciale Staten en Waterschap verkiezingen hebben basisonderwijs gevolgd. Daarna volgde een of meerdere voortgezette opleidingen. De een kreeg wat meer kennis aangereikt dan de ander. Het vak maatschappijleer, waaronder de inrichting en het functioneren van de staat, inclusief provincie, gemeente en waterschappen, is tot vervelens toe als hoofd- en examenvak tot ons gekomen. Om op de hoogte te blijven leest iedere kiesgerechtigde dagelijks hetzij de digitale of papieren krant. Daarnaast volgen al de kiesgerechtigden Tv-programma’s als Nieuwsuur, Op1, Een Vandaag, WNL op zondag en Buitenhof. In Nederland heeft iedereen, vanaf de invoering van het algemeen kiesrecht, een gedegen kennis over het functioneren van de staat. Wie doet ons wat? Wij weten echt wel op wie of wat we moeten stemmen.
Dit laatste gelooft u toch niet? Nee natuurlijk niet. Ik chargeer. Ik durf te beweren dat het met de gemiddeld kennis op dit terrein abominabel gesteld is. Ik doe een schatting; 35 tot 40 procent van de stemgerechtigde volwassenen interesseert politiek en alles eromheen geen lor. ‘Het interesseert me geen reet’, of ‘Ze doen maar daar in Den Haag’, of ‘Een corrupte bende daar in Den Haag’. En dat mag dan tegenwoordig stemmen? Zij, die 35 tot 40 procent, zouden eigenlijk niet stemmen.
In mijn vorige woonplaats meende de burgemeester een verstandige oproep te doen om te geen stammen. ‘Maak gebruik van uw verworven democratisch stemrecht, blijf niet thuis, ga stemmen!’ Maar hoe ze moesten stemmen vertelde ze niet. Ook toen zij dat beweerde waren er al zo’n 18 politieke partijen. Dan had ze het die 35 tot 40 procent een stuk gemakkelijker gemaakt.
Een paar dagen geleden vond een jonge leuk uitziende vrouw, die en passant vertelde dat ze de politiek in ging, het nog gekker. Zij zei: ‘Ga stemmen! Breng je stem uit op een politieke partij; het kan niet schelen op welke’. En dat gaat dan de politiek in?
Mijn stelling: “Ga niet stemmen als je niet weet op wélke politieke partij, of politiek persoon je je stem moet uitbrengen. De kans is meer dan groot dat je verkeerd stemt”.
Ga je wel stemmen zonder enige kennis van Provinciale politiek en zonder kennis van de Waterschappen, dan is het bijna zeker dat je verkeerd stemt. Althans? Dat je stemt op een partij waar je zelf niet bij past.
Ook hechten politieke partijen aan het fenomeen opkomstpercentage. Het liefst 100 procent, wat zoveel betekent dat iedere stemgerechtigde naar het stembureau gaat om te stemmen. Genoemde 100 procent stemmers is nog nooit gehaald en gaat ook nooit gebeuren. Liever 50 procent opkomst door deskundige stemmers, dan bijvoorbeeld 88 procent opkomst van stemmers die het verschil nog niet weten tussen een staatssecretaris en een fractievoorzitter. Om maar een voorbeeld te geven. Weet u welke werkzaamheden behoren tot de provinciale staten of van de waterschappen? Nee? Ga niet stemmen en laat het over aan de stemmers die dat wel weten. Ik zie het al gebeuren direct na het sluiten van de stembureaus; men gaat de uitslagen vergelijken met de laatst gehouden Kamerverkiezingen. Helemaal fout. Ik hoor Wilders roepen: ‘Weg met Rutte of/en weg met de regering’. Hoe dom. Het gaat helemaal niet over Rutte of de regering. Waarom de landelijke politieke partijen in het laatste weekend net voor de verkiezingen hun foldertjes proberen uit te delen begrijp ik niet. Het gaat niet over een nieuwe regering of Tweede Kamer. Even terug in de tijd. Of ligt het misschien toch net iets anders? Lees verder.
In mijn jonge jaren, de jaren 1940, was mijn vader een trouw lid van zijn politieke partij; de KVP. Die partij is later over gegaan in het CDA. Eigenlijk was hij meer lid van de plaatselijke KVP. Zo’n plaatselijke politieke partij leek meer op een vereniging. Regelmatig waren er KVP bijeenkomsten. In zo'n bijeenkomst werd je door het plaatselijk bestuur bijgepraat. Ook al had hij geen tijd, zijn KVP was alles voor hem. Volgens mij stemde hij altijd KVP en later dus CDA.
Zo had je in mijn dorp ook plaatselijke afdelingen van andere politieke partijen. Volwassen dorpelingen waren veelal lid van een politieke partij. Hoe is dat tegenwoordig? Politieke partijen in een dorp? Ik denk van weinig. In steden dan? Zou nog kunnen. Kennis over het politieke gebeuren? Dat is ernstig achteruit gegaan. Wie is er nog lid van een politieke partij? Écht lid bedoel ik. Wat jaren geleden was dat nog net 10 procent. Ik vraag me af of we dat percentage in 2023 nog halen. Het gebeurt in deze tijd dat een nieuw aangezochte minister eerst nog lid moet worden van een partij om minister te worden. Dit soort situaties maak je in deze tijd mee.
Waarom eigenlijk loopt een groot gedeelte van het volk te griepen en te kankeren over onze overheid of overheden? Want zo is het toch op het ogenblik? Als u als stemmer vindt dat de regering, de provinciale staten, de gemeenten en de waterschappen niet goed functioneren dan zou het wel eens zo kunnen zijn dat u verkeerd gestemd hebt. Of op de verkeerde politieke partij of op de verkeerde politiek persoon. En dat ga je dan krijgen als stemmers gaan stemmen zonder dat ze kennis hebben hoe de politiek functioneert.
Een verontschuldiging is wel dat er in Nederland te veel politieke partijen zijn en dat de politiek het niet meer aan kan. Er gaat van alles fout in Nederland. Ik ga het niet allemaal opnoemen. Wij leven in een democratie. Dat wil zeggen dat de macht bij het volk ligt. Dus bij de Tweede Kamer, bij de provinciale staten, bij de gemeenteraden en bij de leden van het algemeen bestuur van de waterschappen. Allemaal onze vertegenwoordigers. Zij kunnen het niet meer aan. Een hele serie problemen kunnen onze vertegenwoordigers in deze tijd niet meer verwerken. Of ze hebben onvoldoende kennis met betrekking tot de problemen of ze hebben de wijsheid niet. En op al die mensen of partijen hebt u gestemd. En daarom ga ik niet stemmen om de eenvoudige reden dat ik niet weet op wie of wat. Ik volg Koning Willem Alexander; hij gaat ook niet stemmen omdat hij zogenaamde boven de partijen staat. So I doe. Ook ik sta dit keer boven de partijen!
Tot slot zoals ik al schreef: Het zijn geen landelijke verkiezingen. Maar er zit een dikke adder onder het gras. De uitslagen van de op 15 maart te houden verkiezingen zouden wel eens ongunstig kunnen uitkomen voor de huidige regering en de coalitie. Als men de totale uitslag van 15 maart gaat vergelijken met de huidige coalitie dan kon het wel eens zo worden dat de coalitie er dan anders uit zou gaan zien. Een groot verlies voor de VVD, D 66 en het CDA. Dan blijft er naar mijn mening niet veel meer over dan dat de regering aftreedt en dat er nieuwe verkiezingen moeten komen. Ik twijfel of het zo ver gaat komen. Maar onmogelijk? Zeker niet.
Ik voorspel 57 procent opkomst, verlies voor de coalitie, dus winst voor kleine partijen, veel zetels voor de Boerenpartij, het kabinet trekt het zich aan en biedt de koning haar ontslag aan. Einde regering Rutte.
’s-Hertogenbosch, 14 maart 2023.
Piet Brugman van Brugmanpraat.
Posted by: |